– over diversiteit van leren en ontwikkelen in en van organisaties
Mensen die van leren houden, ontwikkelen zich beter en kunnen beter omgaan met nieuwe uitdagingen. Dat doen ze op heel verschillende manieren en zeker niet alleen in een schoolse opleiding. Wat gebeurt er nog meer dan? Iets wat bij u heel goed werkt, doet dat niet automatisch bij iemand anders, op een andere plek of in een andere organisatie. Waar hangt dat vanaf? Hoe kun je kiezen voor de juiste aanpak? Een open blik helpt hierbij en gezamenlijke taal. Manon Ruijters bedacht de begrippen leerlandschappen en leervoorkeuren. Liefde voor leren is haar proefschrift in boekvorm, Uitgave van Kluwer 2006, ISBN 9 789013 040685.
De titel is van het boek is onweerstaanbaar. Het boek ziet er aanlokkelijk uit en is prettig geschreven, maar ook pittig dik. Dat heb je, bij een wetenschappelijk verantwoordde benadering: Je moet duidelijk maken, hoe je je tot de benaderingen van je voorgangers verhoudt en wat nieuw is aan jouw concept. Als je niet wil dat wetenschap een verheven academische specialiteit is, en je wilt tegelijk een toegankelijk en bruikbaar boek afleveren, stel je jezelf een dubbele taak en dat is zwaar. Mijn complimenten daarvoor! Dit is meteen ook wel het lastige: De gebruiker is niet zo gebaat bij complexe vergelijkingen, afwegingen en argumenten, het zoeken naar passende begrippen.
Toen het boek verscheen, hebben we het als collega’s samen gelezen en verwerkt, als impuls voor onszelf, op zoek naar gemeenschappelijke taal over leren. En onlangs heb ik heb de stof weer opgefrist, in een workshop met de auteur, om onze inzichten en vaardigheden als trainer verder te ontwikkelen.
Eerlijk gezegd, leverde de suggestie van een complete en totaal nieuwe benadering van leren, bij mij een vermoeid grimlachje op. Het is niet het eerste boek over leren. Een paar jaar daarvoor was ook al een Nederlandse opleidingsbijbel uitgebracht, “Strategisch opleiden en leren in organisaties”, van Berghenegouwen, Mooijman en Tillema, ook door Kluwer, ISBN 9 789026 727221. Ik ben met zelf als trainer gestart in de traditie van Volkshogescholen, die hier ook een heel eigen kijk op hadden ontwikkeld. Al ruim 25 jaar heb ik zelf programma’s opgesteld, uitgevoerd en geëvalueerd. Ik heb dus ook een praktische kijk op en veel ervaring.
De weerstand verdween snel, toen ik met mijn collega’s puzzelstukken en verbanden legde, om het leren van de OR in kaart te brengen. Het landschap van de OR is veel meer dan meerdaagse trainingen in een conferentieoord. En waarom werken we als trainers zo graag met rollenspellen? Zelf oefenen we helemaal niet zo graag maar proberen iets uit of kijken de kunst af van iemand die we bewonderen. Waarom zou de OR heel anders zijn?
Deze zomer ontmoette ik de schrijfster opnieuw, als workshopleidster bij onze deskundigheidsbevordering als trainer. Manon heeft afgelopen jaren niet stilgezeten! Ze overhandigt ons overzichtelijke vragenlijstjes en werkbladen, waarop we ons eigen profiel kunnen vaststellen. Prettig hulpmiddel bij het herkennen van de overeenkomsten en verschillen. Mooi hulpmiddel bij je verdere ontwikkeling, samen of individueel. Manon helpt je er graag mee op weg.
Wij merken dat het een kenmerk van adviseurs is, uitproberen en daarop reflecteren. We houden zelf niet erg van oefenen. Soms werkt het erg goed, maar vaak is een andere benaderingen gewenst.
Mijn taal over leren gaat vooruit. Veel van de OR-en waarmee ik werkte maken geen bewust opleidingplan. Maar ze zoeken wel een trainer met wie het klikt en die in staat is de aanpak aan te passen aan het moment en waar OR-leden baat bij hebben. Hiermee is weer een stukje van de klikfactor ontrafeld.